Koszerność dla nie-Żydów: czym jest i jak należy ją rozumieć?

Wielka mądrość Tory zawiera się nie tylko w jej literach i przykazaniach, ale także w głębokiej jedności między światem materialnym a duchowym. Koszerność (kaszrut), jako jeden z najwyższych darów przekazanych narodowi Izraela przez Mojżesza na Górze Synaj, służy nie tylko jako praktyczny regulamin żywienia, ale także jako droga do wewnętrznego oczyszczenia, mająca na celu wyniesienie duszy ku Światłu. Ta święta dyscyplina otwiera przed wybranym narodem bramy do zgłębiania boskich tajemnic i ustanowienia osobistego przymierza ze Stwórcą.

1. Żydowskie przeznaczenie kaszrutu

Kaszrut jest żywym świadectwem tego, że wybrany naród został powołany do wyższego poziomu duchowego istnienia. Od tego świętego dnia, kiedy na Górze Synaj zawarto przymierze między Najwyższym a narodem Izraela, każde przykazanie nabiera szczególnego znaczenia, stając się narzędziem wewnętrznej przemiany. W kaszrucie nie widzimy jedynie nakazu rozróżniania czystego od nieczystego, lecz głęboki apel, aby przemienić to, co materialne, w duchowe, a każdy czyn – w modlitwę skierowaną ku Światłu. To właśnie przez przestrzeganie tego przykazania Żydzi zyskują możliwość osiągnięcia wyższych poziomów świętości, niedostępnych dla tych, którzy nie są związani przymierzem ze Stwórcą.

2. Dwa poziomy rozumienia koszerności: pszat i sod

Dosłowne wyjaśnienie (pszat)

Na poziomie pszat Tory przykazanie kaszrutu przedstawione jest jako jasna wskazówka, aby rozróżniać, co stanowi życie, a co może je zaciemniać. W świętych tekstach znajdujemy następujące polecenie:
„Mówcie synom Izraela: Oto istota żywa, którą możecie spożywać spośród całego bydła, które jest na ziemi.”
Słowo chaja, wywodzące się z korzenia oznaczającego życie, podkreśla, że przestrzegając przykazania, naród, wybrany do służby Najwyższemu, oddziela swoje istnienie od nieczystości i nawiązuje prawdziwy kontakt ze Źródłem życia.

Mistyczny aspekt (sod)

Gdy jednak spojrzymy poza dosłowny sens, przed nami otwiera się niezmierzona głębia mistycznego rozumienia kaszrutu. Zgodnie z naukami kabały, każda cząstka świata materialnego niesie w sobie iskry boskiego światła – nicocot, w których zawarty jest potencjał wyniesienia duszy. Kiedy człowiek, napełniony szczerym zamiarem (kawana), spożywa koszerną żywność, staje się uczestnikiem świętego procesu oczyszczenia, w trakcie którego te iskry światła zostają uwolnione i wzniosą się ku wyższym sferom duchowego bytu. Przeciwnie, spożywanie niekoszernej żywności może splątać te świetliste iskry, tworząc niewidzialne bariery na drodze duchowego wyniesienia. W ten sposób kaszrut jawi się nie jako system wyłącznie zewnętrznych zakazów, lecz jako subtelne narzędzie wewnętrznej przemiany, pozwalające połączyć to, co materialne, z tym, co boskie.

3. Ograniczenia dla nie-Żydów: granice dziedzictwa duchowego

Duchowe dziedzictwo zawarte w kaszrucie jest nieodłączną częścią przymierza zawartego między Stwórcą a narodem Izraela. Próby nie-Żydów, zwłaszcza potomków Noego, by przestrzegać kaszrutu bez pełnego zanurzenia się w głębię żydowskiej tradycji, prowadzą do powierzchownego i zniekształconego rozumienia prawdziwego duchowego sensu przykazania. Głębia i subtelność praw kaszrutu wymagają nie tylko intelektualnego studiowania, ale także osobistej duchowej przemiany, która jest możliwa wyłącznie w ramach całościowego przymierza z Najwyższym.

Warto również zauważyć, że niektóre współczesne interpretacje, zwłaszcza w kontekście chrześcijańskim, przywiązują szczególną wagę do fragmentu z Dziejów Apostolskich, rozdział dziesiąty, w którym apostołowi Piotrowi ukazuje się wizja nieczystych zwierząt. Wielu mylnie uważa, że wizja ta oznacza zezwolenie na spożywanie jakiejkolwiek żywności, gdyż Najwyższy rzekomo znosi kaszrut. Jednakże prawdziwy kontekst tego objawienia jest następujący: Piotr otrzymuje przesłanie, że odtąd powinien nieść Słowo Najwyższego do nie-Żydów, nie uważając ich za nieczystych. Wizja ta otwiera tym samym nowy rozdział w misji apostoła i wzywa do przezwyciężenia duchowych barier między narodami, lecz w żaden sposób nie legalizuje spożywania niekoszernej żywności przez tych, którzy nie są związani przymierzem.

Pojęcie „duchowej nieczystości”, jak je wyjaśniają mędrcy, odnosi się przede wszystkim do tych, którzy przyjmują i żyją według przymierza ze Stwórcą. Wyrażenie „innych narodom niczego nie zakazał” należy rozumieć w świetle różnicy między sprawiedliwymi potomkami Noego a tymi, którzy, odrzucając świętość, podążają za tradycjami bałwochwalczymi.

4. Moralność, wnioski i praktyczne różnice

Ten głęboki system przykazań przypomina nam, że prawdziwe wyniesienie duszy nie osiąga się poprzez mechaniczne przestrzeganie zwyczajów, lecz dzięki wewnętrznej przemianie, w której każdy posiłek staje się aktem modlitwy i dążenia do tego, co wyższe. Dla narodu żydowskiego kaszrut to nie tylko zbiór zasad żywieniowych, ale cały wszechświat, w którym materialne i duchowe stapiają się ze sobą, umożliwiając człowiekowi zbliżenie się do boskiego Światła.

Sprawiedliwy nie-Żyd, podążając za uniwersalnymi zasadami moralnymi, jest powołany do przestrzegania siedmiu przykazań, z których jedno wymaga ostrożnego traktowania życia danego przez Stwórcę. Jednak głęboki, kabalistyczny sens zawarty w kaszrucie pozostaje niedostępny bez pełnego przyjęcia przymierza, które określa unikalną drogę wybranego narodu. Próba przywłaszczenia sobie tego przykazania w oderwaniu od całościowego systemu wierzeń prowadzi jedynie do zniekształcenia jego prawdziwego znaczenia i utraty wewnętrznej świętości.

Nie ma żadnego zakazu dla nie-Żydów dotyczącego spożywania koszernej żywności. Co więcej, w USA koszerne produkty od wielu lat uważane są za coś w rodzaju produktów organicznych lub dietetycznych i w świadomości masowej kojarzone są ze zdrowym żywieniem. Według statystyk, 80% koszernej produkcji w USA kupują osoby, które nie mają żadnych związków z judaizmem.

Jeśli chodzi o przepisy kaszrutu, to dla nie-Żydów nie mają one zastosowania – nie ma konieczności przestrzegania przerwy między produktami mlecznymi a mięsnymi, ani innych szczegółów regulujących rytuały. Wyraźnie ukazuje to różnicę między nie-Żydami a Żydami, dla których kaszrut stanowi nie tylko system żywieniowy, ale także święte przykazanie, przeniknięte głęboką mistyką i skierowane na wypełnienie przymierza.

Prawdziwa świętość polega na szczerym dążeniu do doskonałości, na świadomości, że każdy człowiek ma swoją unikalną drogę, z góry wyznaczoną wolą Stwórcy. Niech przestrzeganie przykazań stanie się nie jedynie zewnętrznym rytuałem, ale głęboką przemianą wewnętrzną, dzięki której osiągniemy harmonię ze Stwórcą, jasność umysłu oraz wznosimy naszą duszę ku wyżynom duchowego Światła.